Maximale output |
80 W × 2 (8 ohm), 120 W × 2 (4 ohm) |
Totale harmonische vervorming |
0,08% (30W 8ohm) |
Frequentie karakteristiek |
LUIDSPREKER (8ohm 1W): 3Hz tot 300kHz (±1.0dB |
Ingangsgevoeligheid/impedantie |
LINE1 (balans): 700mV/16kohm
LINE2, 3, 4: 700mV/8kohm |
S/N-verhouding |
110dB (IHF A-netwerk) |
Vermogensspanning |
230V wisselstroom 50Hz |
Energieverbruik |
190W, 90W (tijdens stationair draaien) |
Maximale buitenafmetingen |
Hoofdeenheid: 430(B)×109(H)×418(D)mm |
Gewicht |
10,0kg |
Meegeleverde accessoires |
Afstandsbediening, spikes, netsnoer |
Review
66 hvt – september 2023 RECENSIE
SOULNOTE A1 GEÏNTEGREERDE VERSTERKER Marnix Bosman
KLEINE BROER MET
GROOTSE KWALITEITEN
In april van dit jaar maakte ik voor de eerste keer kennis met het merk Soulnote. In
dat nummer staat een review van de A2. Deze maand is de kleine broer, de A1, aan
de beurt. Een versterker volgens dezelfde filosofie maar dan allemaal iets kleiner
De A1 is in alle opzichten de kleinere broer van
de A2. Het gewicht is precies de helft (10 vs.
20kg), het prijskaartje is ongeveer de helft
(3590 vs. 6990 euro) en ook qua afmetingen is de kast
van de A1 beduidend minder indrukwekkend. Qua
ontwerpbenadering hanteert hoofdontwerper Hideki
Kato echter dezelfde gedachte. Het essentiële verschil
van de Kato benadering versus heel veel andere
ontwerpers binnen de audio is dat hij zich niet
blindstaart op specs. Specificaties zijn belangrijk maar
tegelijkertijd niet een doel. Het doel van Soulnote is
een weergave te creëren die muziek maakt en dus goed
klinkt. Dat klinkt heel logisch maar is dat volgens Kato
niet. Kato is van mening dat er tijdens het ontwerp-
proces vaak alleen maar wordt gekeken naar de meest
optimale specs. Pas als die bereikt zijn wordt er naar
een ontwerp geluisterd en net zolang getuned totdat
ook de weergave optimaal is. Zeg maar een goede
balans tussen specs en audioprestaties. Deze benade-
ring is volgens Kato fundamenteel fout. Je zou volgens
hem precies andersom moeten werken. Zijn uitgangs-
punt is een ontwerp met de meest optimale audioweer-
gave. Pas als hij die heeft bereikt gaat hij kijken naar de
specs en die eventueel zodanig tunen dat er weer een
goede balans tussen specs en weergave ontstaat.
Hoe werkt Kato?
Net zoals ik in mijn review van de A2 schreef, ben ik
razend benieuwd hoe hij dat precies doet. Deze benade-
ring is namelijk atypisch. Helaas ben ik daar op dit
moment nog steeds niet achter. Duidelijk is wel dat Kato
vooral kijkt naar het gedrag van zijn apparaten in het
tijdsdomein in plaats van in het frequentiedomein zoals
meestal wordt gedaan. Mensen met een (elektro)
technische achtergrond begrijpen nu waarschijnlijk wat ik
bedoel. Voor de rest van de lezers even een kleine uitleg.
Kato richt zich tijdens zijn onderzoek, ontwerp en
metingen op het gedrag van zijn ontwerp in de tijd.
hvt – september 2023 67RECENSIE
Dus hoe snel is een versterker bijvoorbeeld in staat om
een verandering van een signaal te volgen. Hoe snel is
een versterker in staat om een grote sprong aan
vermogen te leveren. Je kunt de snelheid van een
versterker voor een deel bepalen op basis van de
bandbreedte. Een andere grootheid om de snelheid
mee aan te geven is de slewrate. Kato is echter van
mening dat er meer zaken zijn die het gedrag binnen
het tijdsdomein beïnvloeden en dat is waar hij zich op
concentreert. Hij gebruikt daarbij vooral zijn oren om
vast te stellen of een versterker doet wat hij volgens
hem zou moeten doen. Hoe hij dat verder precies doet
is voorlopig nog een beetje een raadsel maar ik beloof,
zodra ik de kans krijg om de heer Kato aan de tand te
voelen dat zal ik dat zeker doen om te kijken of hij
meer van zijn geheimen prijs wil geven.
Non-NFB ontwerp
Eén ding is bekend bij de versterkers van Hideki Kato.
Hij bouwt altijd versterkers volgens een non-NFB
benadering. NFB staat voor Negative FeeBack en die
wordt dus niet gebruikt door Soulnote. Terugkoppeling
(feedback) is een bekende methode binnen de verster-
kertechnologie om een lage vervorming te krijgen. Het
uitgangspunt van een versterker is dat hij het signaal
versterkt maar verder niet beïnvloedt. Met behulp van
terugkoppeling wordt het uitgangssignaal met het
ingangssignaal vergeleken en wordt er op basis van
eventuele afwijkingen van de golfvorm bijgestuurd.
Een prima methode zou je zeggen en deze techniek is
ook heel effectief om een lage vervorming te krijgen.
Een bekend nadeel is echter dat een versterker tijd
nodig heeft om het signaal te versterken. Het uitgangs-
signaal is dus nooit hetzelfde als het ingangssignaal. Er
zit een klein tijdsverschil (ook wel faseverschil) tussen.
Het verschil in tijd is een fractie van een seconde maar
er is een verschil. Veel ontwerpers zijn van mening dat
dit verschil verwaarloosbaar is. Puristen hebben echter
vaak een andere mening en Kato hoort bij die groep.
De oplossing om dit probleem te vermijden is door
gewoon geen terugkoppeling te gebruiken, een
Non-NFB ontwerp dus.
Non-NFB versterkers zijn zeker niet uniek. Bij
buizenversterkers wordt het vaak gedaan. Bij tran-
sistorversterkers zie je het minder en dat komt omdat
er een potentiele instabiliteit op de loer ligt bij
Non-NFB ontwerpen. Kato heeft dat probleem
opgelost en volledig onder de knie.
hvt – september 2023 69RECENSIE
Meer over de techniek
De basis van een goede versterker is de voeding. Daar
haalt een versterker tenslotte zijn energie vandaan. De
basis is van de voeding in de A1 is een dikke ringkernt-
rafo die akoestisch gescheiden van de rest centraal in
de kast is gemonteerd. In plaats van een paar dikke
elco’s gebruikt de A1 een hele reeks parallel geschakel-
de kleinere elco’s. Deze techniek verlaagt de impedan-
tie en zorgt voor een voeding die sneller zijn energie
kan leveren. Zie hier weer die aandacht voor snelheid
in het tijdsdomein.
Een blik onder de kap toont een hele overzichtelijke
opbouw. Centraal bevindt zich een groot koellichaam
waarop per kanaal 4 uitgangstransistoren zijn gemon-
teerd. De opbouw is voornamelijk discreet en gericht
op een korte signaalweg. Ook hier weer om de
snelheid van het ontwerp te optimaliseren.
Signaalkeuze loopt via relais en net als bij de grotere
broer de A2 is ook hier de volumeschakeling weer een
constructie op basis van weerstandverzwakkers die met
relais worden gekozen. Deze benadering is relatief
complex en vooral ook duur om te bouwen maar
tevens wel één van de mooiste, meest neutraal klinken-
de technieken om een volumeregelaar mee te bouwen.
In de studio
Ik kon deze keer een aantal weken thuis over de
Soulnote A1 beschikken waarbij ik de versterker heb
gekoppeld aan verschillende luidsprekers. De aanstu-
ring was mijn Langevin DAC die ik nog steeds erg
graag gebruik en voor high-res werk gebruik ik een
Lynx Aurora (een audio interface voor professionals).
Net als bij mijn kennismaking met A2 valt me via mijn
PMC-monitors toch meteen weer de openheid in het
geluid op. De weergave heeft ruimte in zowel de diepte
als de breedte en het geluidsbeeld komt mooi los van
de speakers. Het geluidsbeeld wordt ook heel makke-
lijk neergezet en daar hoor je dan toch weer de
snelheid en het gemak waarmee de A1 zijn werk doet.
Wil je snelheid in combinatie met virtuositeit dan
denk ik meteen aan het nummer Streetbeats van Hans
hvt – september 2023 71RECENSIE
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.